Vriendschappen worden superbelangrijk tijdens de puberteit
In de vriendenkring van pubers spelen zich allerlei nieuwe situaties af. Daar moeten ze mee om leren gaan. Opeens zijn ouders niet meer het grote voorbeeld. Leeftijdsgenoten nemen die plek in. Hún mening doet ertoe. Hoe zit dat nou?
Tijdens de puberteit gaan jongeren zich steeds meer losmaken van hun ouders en een eigen identiteit ontwikkelen. Dat is ook nodig, omdat ze moeten leren hoe ze onderdeel kunnen zijn van een groep. Daarbij zijn andere vaardigheden vereist dan bij een gezin.
Door deel uit te maken van een groep voelen mensen zich veiliger, omdat het hun zelfvertrouwen en grip op de omgeving versterkt. Daarom zijn vrienden in de pubertijd dus zo ontzettend belangrijk. Ouders kunnen dat groepsgevoel niet meer geven, maar vrienden wel.
Pubers willen een eigen stijl
Naarmate kinderen ouder worden (14-16 jaar) is ‘hetzelfde zijn’ vaak niet meer genoeg om in de smaak te vallen en is het soms juist nodig om een beetje op te vallen om ‘erbij te horen’. Omdat jongeren in die fase op zoek zijn naar een eigen stijl, gaan ze dan vaak wat meer experimenteren. Dat begint meestal met hun uiterlijk. Ze gaan bijvoorbeeld opvallende kleren dragen of willen opeens een ander kapsel.
Vrienden hebben ook op allerlei verschillende manieren invloed. Jongeren zijn zich vaak niet bewust van de invloed die vrienden (en andere leeftijdsgenoten) op hen hebben. Ze hebben ook niet door dat ze zelf het gedrag van groepsgenoten beïnvloeden.
Groepsdruk
Rond hun 14e levensjaar zijn jongeren het meest gevoelig voor groepsdruk. Op die leeftijd zien ze er al behoorlijk volwassen uit. Maar door anderen worden ze meestal nog niet zo behandeld. Pubers zoeken dan naar manieren om hun volwassenheid te uiten en gaan meer stoer gedrag vertonen. Zo proberen ze bijvoorbeeld meer status te krijgen in de groep.
Door die drang om zichzelf te bewijzen ontstaat regelmatig risicovol gedrag, vooral wanneer er leeftijdsgenoten in de buurt zijn. Sommige pubers komen hierdoor in de problemen, bijvoorbeeld doordat ze geweld plegen, onder invloed rijden, of omdat ze om indruk te maken alcohol, tabak of drugs gaan gebruiken.
Pubers bezwijken steeds minder onder groepsdruk naarmate de jaren verstrijken. Ze zijn zich steeds meer bewust van zichzelf. Ze ontwikkelen een positiever beeld van zichzelf. Ze krijgen een eigen identiteit en ze krijgen steeds meer controle over hun eigen gedrag. Die zelfregie is bovendien een vaardigheid die kan worden getraind. Om jongeren meer weerbaar te maken tegen verleidingen is bijvoorbeeld de In Charge training ontwikkeld voor gebruik op scholen.
Meer lezen over de puberteit en bijbehorende handige inzichten voor opvoeders?
- Pubers en uitgaan – de kicks, de risico’s en de uitdagingen voor opvoeders.
- Het nieuwe puberbrein binnenstebuiten.
- Het puberende brein.
