Mijn kind rookt, vapet of gebruikt snus
Wat kan je als ouders doen als je denkt of merkt dat je kind is begonnen met roken, vapen of snus? Het is belangrijk om je zorgen uit te spreken. Stel vooral open vragen en probeer niet te oordelen. We geven tips en vertellen op welke signalen je kunt letten. Het helpt ook om te weten waarom jongeren beginnen met roken, vapen en snus. En hoe zit het met testen, is dat een goed idee of niet? Tot slot vertellen we wat je kan je doen als je kind aangeeft te willen stoppen.
Maak je je zorgen?
Als je je zorgen maakt over je kind, probeer dan uit te vinden hoe dat komt. Ga bij jezelf na waarom je je zorgen maakt. En zeg dit eerlijk tegen je kind. Zorg wel voor een open houding en vraag je kind of het klopt wat je denkt. Zo laat je weten dat je betrokken bent en zet je de deur op een kier voor als je kind ergens over wil praten.
Kan je zien of je kind rookt of vapet? En hoe weet je of je kind snus gebruikt?
Er zijn een aantal dingen waar je aan kunt merken dat kinderen roken. Bijvoorbeeld dat hun adem en kleding naar rook ruikt. Vapen en snus zijn minder makkelijk te herkennen. Vapen ruik je achteraf niet aan adem en kleding. De wolken uit een vape kan je wel goed zien. Deze ruiken vaak zoet. Je moet er dan wel bij zijn op het moment dat je kind de vape gebruikt. En soms vind je een vape of snus op hun kamer.
Andere mogelijke signalen
- Minder fit zijn
- Kortademig zijn of hoesten
- Anders doen dan anders, bijvoorbeeld onverschilliger of juist drukker
- Last van stress of vaker een kort lontje
- Opeens met nieuwe vrienden optrekken
- Vaak te weinig geld hebben
- Minder of juist meer eetlust hebben dan normaal
Praat erover
Deze signalen kúnnen erop wijzen dat er meer aan de hand is maar dat hoeft niet. Ook nu: praat erover. Stel vragen en maak duidelijk dat je je zorgen maak. Doe dit op een rustig moment en probeer niet te oordelen. Geef aan dat je kind altijd bij jou terecht kan. Lees ook deze 3 gesprekstips.
Goed contact
Goed contact houden met je kind is altijd belangrijk. Toon interesse en laat merken dat je graag wilt weten waar je kind mee bezig is. En doe ook regelmatig samen iets leuks. Dit maakt jullie relatie sterk. En kinderen voelen dan dat ze hun zorgen echt met jou kunnen bespreken. Lees ook deze 7 opvoedtips.
Grens aangeven
Het is wel belangrijk dat je zegt dat je roken, vapen en snus niet goedkeurt. Ouders onderschatten vaak de invloed die zij hebben. Uit onderzoek weten we dat kinderen – ook als ze al wat ouder zijn – de mening van hun ouders zeker meenemen. Als ze niet weten waar de grens ligt, weten ze ook niet wanneer ze daar overheen gaan. Je helpt hen dus door een duidelijke grens aan te geven.
“Mijn ouders hebben gezegd dat ze echt niet willen dat ik rook of vape. Ik snap wel dat ze hier regels over maken. Ze hebben me wel geleerd hoe ik beter nee kan zeggen. En soms is het ook wel handig. Dan zeg ik gewoon tegen mijn vrienden: ‘Ik mag het niet van mijn ouders’.”
(Julia, 15 jaar)
Zoek zelf steun
Je kan ook zelf steun zoeken bij je omgeving of hier eens met andere ouders over praten. Je kunt ook mailen, chatten of bellen met de rokeninfolijn (0900 1995) of neem contact op met de huisarts.
Waarom beginnen jongeren met roken, vapen en snus?
Veel jongeren weten dat roken, vapen en snus ongezond is. Maar toch kiezen ze er soms voor om ermee te beginnen. Dit zijn de belangrijkste redenen voor jongeren om te beginnen met roken1Bron:
Talhout R, Sleijffers A, van Amsterdam JGC, Opperhuizen A. Wat rookt de Nederlandse jeugd en waarom? Bilthoven; 2009. , vapen of snus.
- Uit nieuwsgierigheid, omdat ze benieuwd zijn hoe het is.
- Omdat mensen in hun omgeving het doen. Jongeren leren door gedrag van anderen na te doen. Jongeren hebben een grotere kans om ook te gaan roken als hun ouders, broers, zussen of vrienden roken. Er zijn ook influencers op sociale media die snus gebruiken. Sommige jongeren gaan het daardoor zelf ook gebruiken.
- Omdat jongeren verwachten dat vapen of snus lekker smaakt. De tabaksindustrie speelt hierop in door vapes en snus allerlei smaken te geven. Denk aan chocola, watermeloen of bubblegum. Vapes hebben ook leuke kleurtjes en snus zit in mooie doosjes. De smaakjes mogen in Nederland niet meer verkocht worden, maar ze zijn helaas nog wél te krijgen.
- Omdat jongeren denken dat vapen of snus ‘gezonder’ is dan het roken van sigaretten. Helaas is dat niet waar.
Testen of niet?
We raden je af om je kind te testen. Het is wel mogelijk om met een test te zien of er nicotine in iemands bloed of urine zit. Maar je kind kan testen zien als een teken dat je hem of haar niet vertrouwt. Dit kan de relatie tussen jou en je kind beschadigen.
De uitslag van een nicotinetest klopt ook niet altijd. Nicotine wordt in het lichaam snel afgebroken. De test kan dan negatief zijn terwijl iemand wel gerookt heeft. De test kan ook positief zijn doordat er op een andere manier nicotine in het bloed is gekomen. Bijvoorbeeld door rook van een ander in te ademen (lees meer over meeroken en derdehands rook).
Waar vind je informatie en hulp?
Op rokeninfo.nl vind je nog meer informatie over roken, vapen en snus. Als je vragen hebt of bezorgd bent over je kind kun je ook bellen, mail of chatten met de rokeninfolijn (0900 1995).
Als je kind wil stoppen met roken, vapen of snus gebruiken, help je kind hier dan bij. Maak goede afspraken met elkaar. De website jongvolwassenen.ikstopnu.nl gaat over stoppen met roken, vapen of snus en is gemaakt voor jongeren. Daar vind je kind tips en apps die helpen bij het stoppen. Kijk eens samen op deze website. Dan weet je kind gelijk waar hij of zij zelf informatie kan vinden. Ook kan je kind chatten of gratis bellen met de stoplijn (0800 1995).
Wil je zelf stoppen met roken, vapen of snus? Meld je dan aan voor de telefonische coaching Rookvrije Ouders. Je maakt dan kennis met een coach en krijgt uitleg over de hulp van Rookvrije Ouders. Het kennismakingsgesprek is gratis. Daarna beslis je pas of je met de coaching wil starten.
