Wat de wet zegt over drugsgebruik op jonge leeftijd

In Nederland is het gebruiken van drugs niet strafbaar, ook niet als je jonger bent dan 18 jaar. Maar minderjarige jongeren kunnen wel een boete krijgen voor bezit van drugs. Net zoals dat geldt voor alcohol.

Om bijvoorbeeld overlast te voorkomen, kunnen gemeenten in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) wel opnemen dat drugsgebruik in sommige gebieden wel strafbaar is. Op die plekken kun je bijvoorbeeld aangehouden worden als je een joint rookt. 

Als de gemeente heeft bepaald dat het strafbaar is om drugs te gebruiken op een bepaalde plek, dan kunnen jongeren daarvoor worden aangehouden. Maar niet in elke gemeente is het strafbaar om te blowen op straat. 

Bezit van alcohol is strafbaar

Met alcohol is het zo dat je onder de 18 strafbaar bent als je in het bezit bent van alcohol in openbare ruimtes (op straat, in parken, op evenementen enzovoort) en kun je een boete krijgen. Die regels gelden wel voor heel Nederland. 

Is lachgas strafbaar?

Per 1 januari 2023 is het bezit en verkoop van lachgas om te gebruiken als drug verboden. Dat komt, omdat het op lijst II van de verboden middelen (Opiumwet) is gezet. Voor gebruik in ziekenhuizen, technische industrie en horeca is een uitzondering gemaakt.

Staatssecretaris Blokhuis had een verbod op recreatief lachgas al eerder aangekondigd. Dit naar aanleiding van het advies van de drugsbeoordelingscommissie CAM. Daarin werd het risico van lachgas voor de volksgezondheid “matig tot groot” genoemd. Omdat de invoering van de wet veel vertraging op liep, hebben veel gemeenten zelf al eerder een lachgasverbod ingesteld.

Bezit van drugs en een strafblad

In Nederland is het gebruik van drugs niet verboden. Het is wel verboden om drugs te bezitten, te maken of te verkopen. Daarnaast mogen jongeren onder de 18 jaar geen wiet of hasj kopen in een coffeeshop. Meestal volgt er geen straf als mensen een klein beetje drugs bij zich hebben. Maar bij meer dan 5 gram wiet of hasj, of meer dan een halve gram harddrugs, kun je wel een boete, taakstraf of een gevangenisstraf krijgen.

Als iemand een kleine hoeveelheid drugs bij zich heeft, kan de politie dit in beslag nemen. De persoon krijgt dan geen boete. Het in beslag nemen wordt wel geregistreerd. De naam is dan bekend bij de politie maar hij/zij krijgt geen strafblad.

Iemand krijgt pas een strafblad als er een straf wordt opgelegd. Meestal is dat nadat een rechter heeft bepaald dat iemand schuldig is. Maar soms maakt iemand een afspraak met de officier van justitie over de straf die diegene krijgt. Dan kan de afspraak ook op het strafblad van die persoon komen. 

Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG)

Een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) is een bewijs dat je je goed hebt gedragen. Dat bewijs moet je soms aan een werkgever geven voordat je wordt aangenomen. 

Als je een strafblad hebt, kun je soms nog steeds een VOG krijgen. Als iemand een VOG aanvraagt, dan komt die aanvraag terecht bij Justis. Die overheidsinstelling bepaalt of de persoon wel of geen VOG moet krijgen. De beslissing hangt af van allerlei redenen. Wat voor soort overtredingen staan er op het strafblad? Hoe lang geleden was dat? Naar wat voor functie bij wat voor bedrijf wordt er gesolliciteerd? Hoe belangrijk is het dat een persoon deze VOG krijgt? 

Een VOG is dus maatwerk. Justis bekijkt hoe gevaarlijk het is als iemand bepaalt werk gaat doen. Als er geen reden is om te denken dat degene met het strafblad gevaarlijk is, dan krijgt die persoon een VOG. 

VOG voor jongeren

Voor jongeren (onder de 23 jaar) die een VOG aanvragen gelden andere regels dan voor volwassenen. Het ministerie Justitie vindt dat jongeren met een strafblad niet onnodig streng beoordeeld moeten worden. Daarom wordt bij deze groep alleen gekeken naar aantekeningen op het strafblad van de afgelopen 2 jaar (in plaats van 4 jaar voor ouderen). 

Als een jongere een VOG aanvraagt dan is er veel aandacht voor de belangen van de jongere. Justitie hoopt dat een stageplaats bijvoorbeeld helpt om te voorkomen dat een jongere opnieuw strafbare feiten gaat plegen. Jongeren krijgen daarom makkelijk een VOG voor een nieuwe stageplaats.

Maar niet bij alle strafbare feiten worden jongeren soepel behandeld. Voor de volgende vergrijpen gelden de soepele regels niet:

• Zedenmisdrijven
• Zware geweldsdelicten (zoals moord, doodslag, zware mishandeling)

Ook zijn er bepaalde beroepen waarvoor extra strenge regels gelden. Dat is bijvoorbeeld zo als je taxichauffeur wil worden, of rechter.

Bekijk hier alle informatie over de VOG.