Kinderen raken makkelijker verslaafd aan roken
Kinderen zijn erg gevoelig voor het fijne gevoel dat de stof nicotine uit tabaksrook veroorzaakt. Als jongeren een fijne eerste ervaring hebben met roken, dan is de kans groot dat ze dagelijks een sigaret gaan opsteken.
In een sigaret zit de verslavende stof nicotine. Nicotine zorgt voor belonende effecten, namelijk een prettig, kalm en opgewekt gevoel 1WHO (2010). Addiction to Nicotine. In: Gender, women and the tobacco epidemic. Geneva: World Health Organization. https://www.who.int/tobacco/publications/gender/en_tfi_gender_women_addiction_nicotine.pdf. De hersenen ervaren de nicotine als een beloning, voor even dan. Want na 20 minuten begint de hoeveelheid nicotine in het lichaam te dalen. De roker wordt onrustig, minder geconcentreerd of chagrijnig. Dit zijn ontwenningsverschijnselen.
Zin in een sigaret
De hersenen willen een half uur na een sigaret alweer het fijne gevoel terugkrijgen. Er ontstaat zin om te roken. Als de roker daaraan toegeeft, verdwijnen de ontwenningsverschijnselen en voelt de roker zich weer goed. Deze belonende effecten van nicotine spelen een belangrijke rol bij het doorgaan met roken, doordat iemand steeds opnieuw wil roken als het nicotine niveau daalt. Zo ontstaat er een verslaving.
Kinderen zijn gevoeliger
De hersenen van kinderen zijn nog niet helemaal ontwikkeld. Vooral het voorste gedeelte van het brein (de prefrontale cortex) moet nog groeien. In dat deel van de hersenen wordt goed nagedacht over keuzes en de gevolgen van die keuzes op lange termijn. Maar pubers hebben die controle nog niet (altijd). Daardoor kunnen jongeren plotseling iets doen zonder er goed over na te denken. Ze geven bijvoorbeeld eerder toe aan de zin in een sigaret.
De unieke werking van het jonge brein zorgt niet alleen voor een grotere kwetsbaarheid om te beginnen met roken, maar ook om door te gaan met roken als de eerste sigaret eenmaal gerookt is. Er is een grotere kans op positieve en belonende gevoelens bij de eerste rookervaring in de pubertijd. 2Kleinjan, M., & Luijten, M. (2016). Factsheet: De relatie tussen roken en de hersenontwikkeling van jongeren. Utrecht, Nederland: Trimbos-instituut. https://www.trimbos.nl/docs/c34e178b-81a4-41ba-8b02-7e9c0e4959a6.pdf
Door verschillende directe en permanente effecten van nicotine en roken op de ontwikkelende hersenen, kan het moeilijker zijn voor jongeren om te stoppen met roken. Het gebruik van sigaretten kan er voor zorgen dat de hersenen veranderen. Hierdoor wordt het roken steeds minder een bewuste actie, maar steeds meer gewoontegedrag. Roken is dus zeer riskant voor kinderen, omdat zij eerder een nicotineverslaving kunnen ontwikkelen.
